Hoe Kompas gebruiken [Extract]
Oefening 1
Situatie:
Oneens met de puntenverdeling
Lena heeft een toets teruggekregen en is het niet eens met de puntenverdeling. Ze overweegt om boos naar de leerkracht te stappen. Wat moet deze leerling inzien?
Onveilig Gedrag:
Een boze Lena confronteert de leerkracht en eist een hogere score. [Verdedigen]
Onveilige Drijfveer:
Ze reageert vanuit [Status] omdat ze denkt dat ze onrecht is aangedaan.
Oplossing:
Veilige Drijfveer:
Ze kan uitgaan van haar [Belang] om eerlijk beoordeeld te worden en een open gesprek te voeren.
Veilig Gedrag:
Lena kan rustig naar de leerkracht gaan en haar mening uitleggen zonder boos te worden om haar punten te laten herzien. [Verzamelen]
Oefening 2
Situatie:
Leerling pest zijn buur
Jan steelt constant de pen van zijn buur, maakt vervelende opmerkingen of lacht de buurman uit vanwege een fout antwoord. Wat moet deze leerling inzien?
Onveilig Gedrag:
Het pesten komt voort uit een drang naar macht. [Aanvallen]
Onveilige Drijfveer:
De leerling probeert anderen te overheersen om zich beter te voelen. [Gewin]
Oplossing:
Veilige Drijfveer:
De leerling kan beter uitgaan van een meer constante [Bevrediging] om uit te blinken in schoolprestaties of door andere initiatieven in de klas om een leidende rol te kunnen spelen zonder negatief op te vallen.
Veilig Gedrag:
In plaats van storend pestgedrag kan Jan zich beter richten op een andere invulling van zijn veroveringsdrang. [Veroveren] Dit kan bijvoorbeeld door een leidende rol in groepswerk op zich te nemen of door goede schoolresultaten te behalen.
Oefening 3
Situatie:
Leerling ziet samenwerking niet zitten
Peter moet voor een groepsopdracht samenwerken met Jan, die hij echt niet mag. De moed zinkt Peter al in de schoenen als hij zich begeeft naar Jan. Wat moet Peter inzien?
Onveilig Gedrag:
Een gespannen Peter wil eigenlijk niet samenwerken met Jan. [Afwijzen]
Onveilige Drijfveer:
Peter reageert vanuit [Schrik] omdat hij bang is voor confrontatie en mislukking.
Oplossing:
Veilige Drijfveer:
Peter moet inzien dat zijn waarde of competentie niet afhankelijk is van zijn persoonlijke gevoelens maar van zichzelf. [Bevestiging]
Veilig Gedrag:
Peter moet proactief naar manieren zoeken om de samenwerking juist soepel te laten verlopen door open en constructief te zijn. [Verleiden]
Oefening 4
Situatie:
Leerling heeft last van haar zweetgeur
Anne zweet overdadig als ze in een volle klas moet zitten. Ze voelt dat leerlingen haar aankijken en voelt zich in de grond zinken. Wat moet deze leerling inzien?
Onveilig Gedrag:
Anne sluit zich af en probeert de situatie te vermijden. [Opgeven]
Onveilige Drijfveer:
[Schaamte] zorgt ervoor dat Anne zich negatief bekeken of beoordeeld voelt, wat haar zelfvertrouwen aantast.
Oplossing:
Veilige Drijfveer:
Anne moet inzien dat haar [Behoefte] om zich comfortabel en veilig te voelen in de klas centraal staat, en ze moet dus gericht actie ondernemen om niet angstig te worden.
Veilig Gedrag:
Anne zoekt actief naar strategieën om zich beter te voelen in de klas. Dit kan door stressmanagementtechnieken zoals ademhalingsoefeningen ofwel door aan medeleerlingen of de leerkracht om steun te vragen. [Jagen]